ایرنا: آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا که به آفریقا سفر کرده است، روز چهارشنبه به وقت محلی گفت که نقش چین در میانجیگری برای توافق میان ایران و عربستان امر خوبی است.
مقامات آمریکایی تلاش می‌کنند ابتکار عمل چین در منطقه را کم اهمیت جلوه دهند تا از نگرانی‌ها درخصوص کاسته شدن نفوذ جهانی آمریکا بکاهند.
اعلام توافق میان جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی، در روز جمعه ۱۹ اسفند ماه ۱۴۰۱ برای از سرگیری روابط پس از هفت سال تنش، بازتاب گسترده‌ای در آمریکا به ویژه در میان مقامات و تحلیلگران آمریکایی داشته است.
ایالات متحده آمریکا در نخستین واکنش به توافق جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی گفت که از گزارش‌ها درباره احیای روابط دیپلماتیک میان ایران و عربستان آگاه است.یک سخنگوی کاخ سفید روز جمعه به وقت محلی اعلام کرد: ما از هرگونه تلاش برای کمک به پایان جنگ در یمن و کاهش تنش‌ها در خاورمیانه استقبال می‌کنیم.
وی تصریح کرد: کاهش تنش‌ها و دیپلماسی به همراه بازدارندگی ستون‌های اصلی سیاستی هستند که جو بایدن رئیس‌جمهوری آمریکا به آن اشاره کرده است.
سیمون هندرسون عضو بیکر و مدیر برنامه برنشتاین در زمینه سیاست خلیج‌فارس و انرژی در موسسه واشنگتن در مطلبی در تارنمای هیل وابسته به کنگره آمریکا درباره توافق ایران و عربستان با عنوان اینکه آیا چین با دیپلماسی عربستان و ایران، آمریکا را در خاورمیانه کنار می‌زند؟ می‌گوید: تحلیل پیامدهای توافق ایران و عربستان احتمالاً بخش قابل توجهی از جامعه سیاست خارجی واشنگتن را به خود مشغول خواهد کرد.
این تحلیلگر ارشد آمریکایی می‌افزاید: به نظر می‌رسد تحلیل غالب این است که ریاض به دلیل مخالفت و عدم حمایت دولت بایدن و دموکرات‌های کنگره از ریاض تصمیم به همکاری با تهران گرفته است.
روزنامه پولیتیکو در این زمینه نوشت میانجیگری چین در تنش زدایی میان ایران و عربستان سعودی، موجی از اظهارات نفس گیر را به راه انداخته است؛ از تغییر در الگوی حاکم بر منطقه [آسیای غربی] تا سربرآوردن یک نظم جهانی با محوریت چین.در این میان اما، واکنش دولت بایدن در یک جمله خلاصه می‌شود: «چیزی برای دیدن وجود ندارد.»
در همین راستا، مقام‌های آمریکایی نظرات مختصری در جهت کم اهمیت جلوه دادن این ابتکار عمل داشته‌اند و هنگامی که از آنها جزییات بیشتری خواسته شد، استدلال‌ها اینگونه بود: این مسئله «یکبار تکرار شونده» است؛ این توافق در راستای منافع اقتصادی چین بود؛ این به معنای اتحاد طولانی مدت نیست؛ هرچیزی که در جهت ثبات این منطقه باشد با منافع آمریکا هم راستا است.
پولیتیکو می‌افزاید: این اظهار بی‌تفاوتی نشان می‌دهد که کاخ سفید خواهان پس زدن نگرانی‌ها در رابطه با کاهش نفوذ جهانی آمریکا به‌دست چین است. این درحالی است که دولت بایدن تلاش می‌کند تا شرکا و متحدانش را به منظور مقابله با آنچه آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه‌اش «تهدید پکن برای نظم بین‌المللی مبتنی بر قوانین» می‌خواند، هماهنگ کند.
بدین ترتیب، با توجه به افزایش لفاظی‌ها و گمانه‌زنی‌ها از یک جنگ سرد میان چین و آمریکا، منطقی به نظر می‌رسد که رویکرد مقام‌های آمریکایی در جهت پرهیز از اظهار نظرهای نگران‌کننده باشد. اما، این خود می‌تواند به شکل ضعف تعبیر شود.
جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی برای از سرگیری روابط دو جانبه و آغاز به کار دوباره سفارتخانه‌های دو کشور توافق کردند. به‌دنبال سفر بهمن ماه آیت‌الله «سید ابراهیم رئیسی» به پکن، امیر دریابان «علی شمخانی» از روز دوشنبه ۱۵ اسفند با هدف پیگیری توافقات سفر رئیس جمهور، مذاکرات فشرده‌ای را به‌منظور حل‌وفصل نهایی موضوعات فیمابین تهران - ریاض با همتای سعودی خود در چین آغاز کرد.
در پایان این مذاکرات، بیانیه سه‌جانبه‌ای در پکن با امضای «شمخانی» نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای‌عالی امنیت ملی، «مساعد بن‌محمد العیبان» وزیر مشاور و عضو شورای وزیران و مشاور امنیت ملی عربستان سعودی و «وانگ ئی» عضو دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست و رئیس دفتر کمیسیون مرکزی امور خارجی حزب و عضو شورای دولتی جمهوری خلق چین صادر شد.
در متن این بیانیه سه‌جانبه آمده است: در پاسخ به ابتکار شایسته جناب شی جین‌پینگ رئیس‌جمهوری خلق چین در حمایت از گسترش روابط جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی، بر اساس اصل حسن هم‌جواری و با توجه به توافق ایشان با سران دو کشور در میزبانی و حمایت از انجام گفت‌وگو بین جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی و همچنین تمایل دو کشور به حل و فصل اختلافات از طریق گفت‌وگو و دیپلماسی بر اساس پیوندهای برادرانه و با تأکید بر پای‌بندی دو کشور به اصول و اهداف منشور سازمان ملل متحد و منشور سازمان همکاری اسلامی و اصول و رویه‌های بین‌المللی، هیأت‌های جمهوری اسلامی ایران به ریاست امیر دریابان علی شمخانی نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای‌عالی امنیت ملی و پادشاهی عربستان سعودی به ریاست مساعد بن محمد العیبان وزیر مشاور و عضو شورای وزیران و مشاور امنیت ملی از تاریخ ۱۵ تا ۱۹ اسفندماه ۱۴۰۱ خورشیدی برابر با ۶ تا ۱۰ مارس ۲۰۲۳ میلادی در پکن با یکدیگر دیدار و گفت‌ؤگو کردند.
خبر توافق نهایی ایران و عربستان برای احیای روابط دوجانبه پس از ۷ سال قطع رابطه، روایت پشت پرده آن نشان‌دهنده تغییراتی بزرگ در مناسبات منطقه و رویدادهای جهانی است.
تبادل نظر